Mousserende wijnen een wereld op zichzelf

Mousserende wijn, de bubbeltjes is een wereld op zichzelf. Ook hoe mousserende wijnen gemaakt worden en zijn levert een grote verscheidenheid aan smaken, kwaliteitsniveaus en prijzen. Champagne, de mousserende wijn uit de Franse streek Champagne, is de helderste ster aan het firmament, maar zeker niet de enige. Mousserende wijnen worden (en zijn te) onderscheiden van andere wijnen door de in de wijn aanwezige belletjes, ofwel koolzuur. In de ogen van de meeste overheden moeten deze belletjes een natuurlijk bijproduct van de gisting zijn, wil een wijn officieel worden geregistreerd als een mousserende wijn. Als er aan een wijn, net als dat bij frisdranken gebeurt, op kunstmatige wijze koolzuur is toegevoegd, wordt zo'n wijn niet als een mousserende wijn beschouwd. In veel wijnstreken zijn mousserende wijnen slechts een bijproduct van de tafelwijnproductie van de streek, maar in sommige plaatsen zijn mousserende wijnen big business. Boven aan de lijst staat de streek Champagne in Frankrijk (waar mousserende wijnen, zo niet uitgevonden, dan toch zeker bekend zijn geworden). De Italiaanse wijnstreek Asti is een andere belangrijke streek, net als het Franse Loiredal, Noord-oost-Spanje en delen van Californië. Tegenwoordig worden er zelfs in Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika interessante mousserende wijnen gemaakt.

In alle mousserende wijn zitten koolzuurbelletjes en ze zijn bijna allemaal wit of roze (dat laatste komt overigens veel minder vaak voor, waardoor deze verhoudingsgewijs duurder zijn). Dat is zo'n beetje wat we in het algemeen over mousserende wijnen kunnen zeggen. Voor het overige zijn er grote verschillen. Sommige mousserende wijnen zijn ronduit zoet, andere gortdroog, en vele zitten ergens daartussenin en zijn halfdroog tot halfzoet. Sommige hebben de smaak van gebrand hout en noten en andere zijn fruitig. Van
de fruitige mousserende wijnen zijn sommige slechts druivig en flets, terwijl andere zich laten kennen door delicate nuances van citroen, appel, kers, bes, perzik enzovoort. De mousserende wijnen in de wereld kunnen aan de hand van de manier waarop ze worden gemaakt verdeeld worden in twee categorieën:
Wijnen waarin het karakter van de druiven nog duidelijk te herkennen is. Deze wijnen zijn vaak fruitig en simpel, zonder complexe gelaagdheid. Wijnen met complexe lagen en geuren (van gist, biscuits, karamel, honing), die eerder zijn toe te schrijven aan het bereidingsen rijpingsproces dan aan de druiven.

Hoe zoet is zoet?
Bijna alle mousserende wijnen zijn in die zin zoet dat er altijd een meetbare hoeveelheid restsuiker in zit, wat meestal komt doordat er in het laatste productiestadium suikers aan zijn toegevoegd. Maar dat betekent niet dat alle mousserende wijnen ook echt zoet smaken. Of een wijn al dan niet zoet smaakt, hangt van twee dingen af: de hoeveelheid suiker in de wijn (die van wijn tot wijn verschilt) en de verhouding tussen de zure en zoete stoffen in de wijn. Met die verhouding zit het als volgt. Mousserende wijnen hebben meestal een zeer hoog zuurgehalte, omdat de druiven niet erg rijp waren bij het oogsten (omdat ze in een koel klimaat zijn geteeld). Het koolzuur in de wijn versterkt de zure smaak nog eens in de mond. Maar de zoete stoffen in de wijn vormen een tegenwicht tegen de zure stoffen en andersom. Het hangt dus af van de verhouding tussen de zure en zoete stoffen of een mousserende wijn droog smaakt, of een klein beetje zoet, halfzoet of zeer zoet. Champagne wordt gemaakt in verschillende graden van zoetheid. De meest voorkomende is een droge stijl, die brut heet.