Betaalbare biodynamische wijn ook goed houdbaar?

Biodynamische wijn die van een topniveau is, zal voor de meeste onder ons niet te betalen zijn, daarom zijn er zeer hoogwaardige biologische wijnen. De schrijver Alain Coninx maakt deze vorm van wijnbouw eigenlijk een beetje belachelijk. Maar hij vergeet te onderzoeken wat de resultaten van Domaine de la Romanée Conti zijn op dit vlak. Onderzoek wijst uit dat biowijn en biodynamische wijnbouw sterk opkomen. Elke zichzelf respecterende wijnboer probeert nu over te schakelen, voordat de EU dit gaat opleggen.

Citaat van Alain Coninx: 'Ik kom uit een fruitstreek en heb zelf nog de tijd meegemaakt dat boeren genadeloos pesticiden op de appelen en peren spoten. Het waren de jaren zeventig: tractoren met daarachter morsige watertanks reden de velden in waarna dunne wolken fijne waterstof ten hemel stegen. Onkruidverdelgers. We wisten dat het vuiligheid was, maar niemand die zich daar echt aan stoorde. Het ongedierte moest bestreden worden om
de oogstte redden. In de wijnbouw deed zich hetzelfde fenomeen voor: de wijngaarden kregen geregeld een beurt met pesticiden, herbiciden en schimmelverdelgers. Gelukkig kwam er een tegenbeweging die wees op de gevaren voor mens en milieu. Ook de nadelen van het gebruik van kunstmest werden duidelijk, zowel voor de bodem als voor het opgefokte fruit.

Natuurlijke mest en natuurlijke onkruidverdelgers kregen meer en meer de voorkeur. De groene beweging heeft daar veel toe bijgedragen. Bio is geleidelijk aan een modewoord geworden. We kiezen nu terecht voor onbespoten fruit en groenten, bekommerd als we zijn over onze eigen gezondheid en het milieu, bezeten als we zijn door puurheid en authenticiteit.

Ik drink dus met plezier wijn die het aureool 'bio' mag dragen. Maar wat mij te ver gaat is de toevoeging van het woord 'dynamisch'. Dat ruikt naar lichtgelovigheid, mysterieuze krachten, onverklaarbare energievelden.
Toch zijn er de jongste jaren heel wat wijnboeren de biodynamische toer op gegaan, ook en vooral in Frankrijk. Een van de goeroes, die daarover zelfs lezingen gaat geven, is Nicolas Joly die heel goeie wijn maakt in de Loire.

Enig opzoekingswerk brengt ons bij de vader van de biodynamische landbouw: Rudolf Steiner (1865-1925), een Oostenrijks filosoof, die de antroposofie heeft bedacht en nog altijd navolgers heeft in de Steinerscholen. Hij had ook zijn eigen opvattingen over landbouw. Die kaderen helemaal in zijn geloof dat er een mysterieuze wisselwerking bestaat tussen mens en kosmos. De landbouwer moet rekening houden met de stand van de sterren, de planeten, de maan... en betere grond en betere gewassen te bekomen. Dat soort bijgelovigheid.

Dat de 'biodynamisten' in de wijnbouw geen pesticiden, herbiciden en kunstmest gebruiken is uiteraard een goeie zaak, maar de Steinerfilosofie drijft hen veel verder. Zo belanden ze in de wereld van de astrologie, aardstralen en homeopathie. Pseudowetenschap.

Steiner heeft in de jaren twintig concrete richtlijnen opgesteld om landbouwgrond te verbeteren. Het gaat om zogenaamde preparaten. Een daarvan is preparaat vijfhonderd: het komt erop neer dat de landbouwer koehoorns met koemest gedurende bepaalde maanden in de grond bewaart, daarna de hoorns weer boven spit en de mest verdunt met water, die hij op een speciale manier moet omroeren om het te 'dynamiseren'. Daarmee kan hij dan zijn grond bespuiten. De hoorns zouden erg nuttig zijn om energie uit de kosmos te halen. Er bestaat ook een kalender die aangeeft wanneer je best plant, zaait en snoeit om maximaal rendement te halen uit de stand van de hemellichamen.

Wat zijn de gevolgen voor de wijn? Dat is natuurlijk een pertinente vraag. Zijn biodynamische wijnen lekker? Er zijn er, zoals bij de andere, goeie en slechte. Zijn er hele goeie? Jazeker. Maar dat heeft niks te maken met de specifieke biodynamische aanpak, maar wel met de liefde en de bezetenheid van de wijnbouwer die er alles voor over heeft om een correct product te maken. Wijnbouwers die het biodynamische geloof aanhangen, zijn misschien nog meer perfectionistisch ingesteld dan hun niet-gelovige collega's en vooral dat bepaalt het eindresultaat.

Wijn drinken hoeft niet in de weg te staan van het kritisch denken!'